Επαμεινώνδας Φλώρος
Ο Επαμεινώνδας Φλώρος γεννήθηκε το 1892 στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία του Βερολίνου και αποφοίτησε το 1914 παίρνοντας με διάκριση τα διπλώματα του βιολιού, της διεύθυνσης ορχήστρας και των ανωτέρων θεωρητικών.
Εργάσθηκε ένα διάστημα ως διευθυντής ορχήστρας στο Θέατρο “Λέσσινγκ” του Βερολίνου, το 1916 επέστρεψε στην Τουρκία και ένα χρόνο μετά προσλήφθηκε ως αρχιμουσικός της ορχήστρας των ανακτόρων του σουλτάνου και με εντολή της Τουρκικής κυβέρνησης περιόδευσε με την ορχήστρα στις συμμαχικές πρωτεύουσες και πόλεις και για αυτό τιμήθηκε με πέντε παράσημα.
Με την λήξη της επιστράτευσης παραιτήθηκε από την ορχήστρα και εργάσθηκε ως καθηγητής μουσικής στη Ροβέρτιο Ακαδημία, στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο, στα Εθνικά Διδασκαλεία κλπ.
Το 1920 ίδρυσε τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Κωνσταντινούπολης, που αποτελούταν κυρίως από ξένους μουσικούς (Γερμανούς, Ρώσους, Ιταλούς κα), με την οποία πραγματοποίησε περιοδείες στην Ευρώπη και τακτικές συναυλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Λόγω της πολιτικής κατάστασης εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη και το 1922 κατέφυγε στο Βερολίνο, ενώ τον αναζητούσε η αστυνομία του Κεμάλ, γιατί είχε δραστηριοποιηθεί έντονα υπέρ της Ελλάδος.
Το 1924 εγκατέλειψε το Βερολίνο και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Ο Επαμεινώνδας Φλώρος ήταν πρωτοπόρος στις μουσικές δραστηριότητες της Θεσσαλονίκης, της οποίας οι μουσικές δραστηριότητες μετά την εγκατάστασή του σ΄ αυτή είχαν την προσωπική του συμβολή. Με τα σπάνια μουσικά χαρίσματα και την ακόρεστη φιλομάθεια του νίκησε τα εμπόδια και κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρο του, να κατακτήσει μια αξιόλογη θέση στον χώρο των μεγάλων καλλιτεχνών και δασκάλων.
Έτσι, το 1926 ίδρυσε τη “Μακεδονική Μουσική Σχολή”, την οποία ένα χρόνο μετά μετέτρεψε σε σωματείο (ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) με την επωνυμία “Μακεδονικόν Ωδείον“. Υπό τη διεύθυνσή του και για τα επόμενα σαράντα χρόνια μέχρι το θάνατό του, το Μακεδονικό Ωδείο σφράγισε μια ολόκληρη εποχή με πλούσια εκπαιδευτική και καλλιτεχνική προσφορά, όχι μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και σ’ ολόκληρη την Μακεδονία. Ο Ε. Φλώρος ίδρυσε παραρτήματα του Μακεδονικού Ωδείου στη Φλώρινα, την Έδεσσα, τη Βέροια, την Κοζάνη και την Τούμπα της Θεσσαλονίκης.
Από το 1936 ως το 1955 δίδαξε ταυτόχρονα και στο Κρατικό Ωδείο της Θεσσαλονίκης ιστορία της μουσικής και διεύθυνση ορχήστρας και χορωδίας, ενώ το 1955, που επρόκειτο να αναλάβει τη διεύθυνση του Κρατικού Ωδείου της Θεσσαλονίκης, παραιτήθηκε, διατηρώντας μόνο τη θέση του στο Μακεδονικό Ωδείο.
Εκτός από την εκπαιδευτική δραστηριότητα, ο Επαμεινώντας Φλώρος το 1924 δημιούργησε τη Μακεδονική Μικτή Χορωδία, η οποία το 1940 μετονομάστηκε σε “Εθνική Χορωδία” και το 1950 εντάχθηκε ως τμήμα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων του Δήμου, ενώ το 1931 ίδρυσε τη Μακεδονική Συμφωνική Ορχήστρα.
Διετέλεσε επίσης αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής του Δήμου Θεσσαλονίκης από το 1955 μέχρι το 1965, θέση στην οποία τον διαδέχτηκε ο Νικόλας Αστρινίδης. Κατά τη διάρκεια της δεκαετής του θητείας διηύθυνε τη Συμφωνική Ορχήστρα που σχημάτισε ο Δήμος Θεσσαλονίκης προς το τέλος της δεκαετίας του 1950 και η οποία μετά από σειρά συναυλιών διαλύθηκε εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας της εποχής. Έτσι, ήταν ο μαέστρος της μεγάλης συμφωνικής συναυλίας (24 πνευστά, 26 έγχορδα και 50μελής μικτή χορωδία), που δόθηκε στο Βασιλικό Θέατρο στις 26 Δεκεμβρίου του 1955 (με έργα Μπαχ, Μπετόβεν, Βέρντι, Γ. Στράους, Δέλλα και Καλομοίρη) και αποτέλεσε την πρώτη πολιτιστική εκδήλωση μεγάλης κλίμακας του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Ο Επαμεινώνδας Φλώρος ως συνθέτης κατατάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Σχολής. Έγραψε και διασκεύασε, κυρίως από τη δημοτική παράδοση διάφορα χορωδιακά τραγούδια, όπως, πχ. “Καπετάν Λούκας”, «Τα φανταράκια», «Ύμνος στη Θάσο», “Πάνω στ’ Αλώνια”, «Θοδώρα», «Από ξένο τόπο», «Αγροτικό τραγούδι», «Μαντζουράνα», “Λεμονάκι”, «Τρία παιδιά Βολιώτικα», «Καραγκούνα», «Στους λεβέντες της Μακεδονίας» – διασκευή στο τραγούδι του Ν. Κόκκινου, «Βραδινή γαλήνη» – διασκευή στο τραγούδι του Δ. Λάλ(λ)α, «Ψαρόβαρκα»-διασκευή για σολίστα και 7φωνη μικτή χορωδία στο γνωστό τραγούδι του Λαυράγκα, κ.λπ.).
Τον Απρίλιο του 1966 ο Επαμεινώνδας Φλώρος ήθελε να γιορτάσει με μια πανηγυρική συναυλία τα 40 χρόνια του Μακεδονικού Ωδείου και τα 50 χρόνια της πλούσιας καλλιτεχνικής του ζωής. Δυστυχώς δεν πρόλαβε γιατί απεβίωσε.
Μαθητές του Ε. Φλώρου διετέλεσαν, μεταξύ άλλων, οι Γιάννης Μάντακας, Γιώργος Χατζηνάσιος, κ.ά.
Η κόρη του Αγγελική Φλώρου ήταν σολίστ του πιάνου, μαθήτρια του Σπύρου Φαραντάτου (τον Απρίλιο του 1958 έπαιξε σε 3 συναυλίες το Κοντσέρτο του Μπαχ, συνοδευόμενη από την Ορχήστρα της Δημοτικής Φιλαρμονικής Θεσσαλονίκης υπό τη διεύθυνση του πατέρα της) και ο γιος του ο Κωνσταντίνος Φλώρος διέπρεψε ως μουσικολόγος, συγγραφέας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.
Ο Κωνσταντίνος Φλώρος είχε την ευγενή καλοσύνη να μας παραχωρήσει υλικό από το αρχείο του πατέρα του και ιδρυτή του Μακεδονικού Ωδείου Επαμεινώνδα Φλώρο. 1. Ενδεικτικά προγράμματα συναυλιών: Grand Concert 1919 και το πρόγραμμα, Συναυλία Δημοτικής Φιλαρμονικής Νοέμβριος 1962, Θεσσαλονίκη και το πρόγραμμα. 2. Υπόμνημα του 1945 του Επαμεινώνδα Φλώρου. 3. Σύντομο σημείωμα του Κωνσταντίνου Φλώρου για τους γονείς του, Επαμεινώνδα και Αντιγόνη Φλώρου (μετάφραση Δημήτρης Αθανασιάδης)
Πηγές:
Μουσιπαίδεια
«Ελληνικός Βορράς», Μάιος του 1966, άρθρο του Γιάννη Μάντακα
ΑΠΘ – Ψηφιοθήκη